معرفی مکاتبات مارکس و انگلس (جلد سوم)

جلد سوم ترجمه فارسی مکاتبات مارکس و انگلس حاوی نامه‌هایی است که این دو اندیشمند طی سال ۱۸۵۲ به یکدیگر نوشته‌اند. دهه ۱۸۵۰ به عنوان دوره‌ای تعیین‌کننده در شکل‌گیری حکومت‌های مرتجع در کشورهای اروپایی شناخته می‌شود؛ دورانی که سرکوب بی‌رحمانه جنبش‌های انقلابی، به ویژه جنبش‌های کارگری، در آن رواج داشت. در عین حال، اقتصاد سرمایه‌داری اروپا دوران رونق و شکوفایی نسبی را تجربه می‌کرد.

مارکس و انگلس در این زمان کوشیدند تا از تمام امکانات موجود استفاده کنند، نظرات خود را ترویج دهند و کادرهای انقلابی پرولتاریا را تربیت نمایند. آن‌ها همچنین تلاش کردند تا از نفوذ جریانات ارتجاعی و ضدانقلاب جلوگیری کنند. با دقت و توجه به تحولات اقتصادی در اروپا و آمریکا، آن‌ها به این نتیجه رسیدند که نظام سرمایه‌داری با چرخه‌های رونق و کساد روبرو است و در آستانه وقوع یک بحران اقتصادی جدید هستند؛ بحرانی که می‌تواند به ظهور جنبش‌های انقلابی در اروپا منجر شود.

مارکس و انگلس به دقت اوضاع اقتصادی انگلستان — که در آن زمان از صنعتی پیشرفته‌ای برخوردار بود — را پیگیری و مطالعه کردند و بر این باور بودند که تحولات اقتصادی این کشور می‌تواند به طور قابل ملاحظه‌ای بر دیگر اقتصادهای سرمایه‌داری جهان تأثیر گذار باشد. این دو اندیشه‌ورز به عنوان یکی از وظایف اصلی خود، حفظ استقلال طبقه کارگر و جلوگیری از نفوذ افکار بورژوایی و خرده‌بورژوایی در صفوف انقلابیون را قرار دادند. در این راستا، آن‌ها به نگارش جزوه‌ای با عنوان «مردان بزرگ در تبعید» اقدام کردند که در آن به انتقاد از رهبران خرده‌بورژوا و مهاجر پرداختند.

این مکاتبات نه‌تنها به تبیین شرایط اقتصادی و سیاسی آن زمان کمک می‌کند، بلکه نگرش عمیق مارکس و انگلس به مسائل طبقه کارگر و ضرورت حفظ استقلال آن را نیز نشان می‌دهد.